Sui, işlem işlemeye yönelik hibrit yaklaşımı sayesinde diğer blockchain'lere kıyasla daha hızlı ve verimli bir performans sunmaktadır. Bu yaklaşım, saniyede 297.000 işleme kadar test edilmiş bir oranla sonuçlanır. Gerçek dünya koşullarında, Sui kullanıcıları uygulama ve oyunlarda neredeyse anında yanıt alma deneyimi yaşamaktadır.

Bir uygulamadaki birçok eylem, bir ağı oluşturan Validatörleri ve Node'ları içeren bir süreci harekete geçirdiğinden, blockchain dünyasındaki işlemler uygulamaların nasıl çalıştığının temelini oluşturur. Sui'nin nesne veri modelinde, bu işlemler tek tek nesnelerde yapılan değişiklikleri içerir. Bazen bu değişiklikler sadece sahiplik transferi anlamına gelirken, bazen de bir nesnenin görünümünü değiştirmek gibi temel bir dönüşümü gerektirebilir.

Çoğu blockchain, tüm işlemlerin Validatörlerin konsensüsü tarafından onaylanmasını gerektirir. Ancak Sui, yalnızca belirli nesnelerin Validatör onayından geçmesini gerektirerek bu süreci daha verimli hale getirir. Bu Validatör onayı süreci, blockchain'lerin temel bir özelliği olan ağ genelinde tutarlı bir küresel veri durumunu korur.

Özel ağlar, birbirlerine dolaylı olarak güvenen dahili sunuculardaki işlemleri işler. Örneğin Netflix'i ve tuttuğu tüm video dosyalarını düşünün. Netflix'in altyapısı kullanıcı hesap kayıtlarını tutar ve hangi hesapların farklı dosyaları görüntüleyebileceğini yetkilendirir. Netflix'in veri merkezlerindeki çeşitli sunucular, diğer sunucuların kendilerine aktardığı hesap ve video dosyası verilerinin doğruluğuna güvenir.

Bağımsız operatörlerin altyapıyı destekleyen sunucuları çalıştırdığı merkeziyetsiz ağlar, işlemleri onaylamalı ve verilerdeki değişiklikleri ağ genelinde yaymalıdır. Sui'de tüm Validatörler ve Node'lar global bir veri durumunu paylaşır.

Netflix örneğine geri dönecek olursak, eğer birisi Sui'de bir video dosyasını NFT olarak basar ve daha sonra ağdaki başka birine verirse, ağdaki tüm sunucular bu sahiplik değişikliğinin kaydını tutacaktır. Tıpkı Netflix sunucularının her bir videoyu kimin izleyebileceğini kaydetmesi gibi, Sui de benzer bir küresel durumu muhafaza eder. Ancak Sui modelinde hiç kimse bir dosyanın durumunda keyfi bir değişiklik yapamaz. Bağımsız olarak işletilen sunucular, her bir dosyanın sahipliği ve diğer parametreleri konusunda hemfikirdir.

Sui, iki nesne türü tanımlayarak kendisini diğer blockchain'lerden ayırır: paylaşılan ve tek sahipli. Paylaşılan bir nesne üzerinde birden fazla kişi değişiklik yapabilirken, tek sahipli bir nesne üzerinde yalnızca nesne sahibi değişiklik yapabilir. Sui diğer iki nesne türünü, değişmez ve nesneye ait nesneleri destekler, ancak işlemleri anlamak amacıyla ilk ikisine odaklanalım.

Paylaşılan bir nesne, birden fazla kişinin bu nesnenin durumunu etkilediği çok oyunculu bir oyun veya bir mağaza olabilir. Örneğin, bir satranç oyunu uygulaması oyunu paylaşılan bir nesne olarak temsil eder ve her oyuncunun sırası geldikçe nesnenin durumunu etkilemesine izin verir. Bir oyuncunun aldığı her tur ağ üzerinde bir işlem başlatır ve ağın global durumunun bütünlüğünü korumak için ağ Validatörlerinin bu işlemi onaylaması gerekir.

Validatörlerin işlemleri onayladığı bu sürece konsensüs denir. Buna karşın, Netflix örneğinde olduğu gibi özel bir ağda tüm işlemlerin meşru olduğu varsayılır. Herkesin bir Validatör çalıştırarak ağı destekleyebildiği Sui'de, konsensüs sistemi bütünlüğü sağlamak için işlemlerin geçerliliğini sağlamalıdır.

Her paylaşılan nesne işlemi ağa girdiğinde, Validatörler işlemin onaylanıp onaylanmayacağını değerlendirdikleri bir süreçten geçerler, aslında evet veya hayır oyu verirler. Yukarıda bahsedilen satranç oyunu örneğinde, bir oyuncu kalesini h8 karesinden f8 karesine taşırsa, ağ Validatörleri bu hamlenin satranç oyunu nesnesinde meşru bir değişiklik olup olmadığını oylar. Yeterli sayıda Validatör evet oyu verirse, işlem onaylanır ve rakip oyuncu hamlesini yapar.

Bu işlem zahmetli gibi görünse de, gerçekte milisaniyeler içinde gerçekleşir. Satranç oyunu oyuncuları, muhtemelen tipik internet gecikmesinden bile daha az olmak üzere, minimum gecikmeyle karşılaşacaktır.

Sui yalnızca paylaşılan nesne işlemlerinin konsensüsten geçmesini gerektirdiğinden, konsensüs mekanizması üzerindeki yük, her işlemin konsensüsten geçmesi gereken diğer blockchain'lere kıyasla çok daha azdır.

Sui'nin arkasındaki orijinal ekip, mimarisini mevcut blockchain'lerden daha performanslı olacak şekilde tasarladı. Hibrit işlem işleme sistemi, kaynakları ihtiyaç duyulan yerlere yönlendirerek verim için optimizasyon sağlıyor.

İlk kavram kanıtı olarak ekip, 2022 yılında 8 çekirdekli M1 Macbook Pro üzerinde çalışan bir Validatörün en yoğun trafikte saniyede 120.000 işlemi nasıl işleyebileceğini gösterdi.

Bu ilk sayı etkileyici olsa da, orijinal ekip ve topluluk tarafından Sui üzerinde yapılan ek çalışmalar ve iyileştirmeler daha da iyi performans sağladı. Ekip, coğrafi olarak dağıtılmış 100 Validatörden oluşan ve şu anda konuşlandırılmış Sui Mainnet'e benzeyen örnek bir ağ kullanarak, 256 GB belleğe sahip 24 çekirdekli bir AMD makine kullanarak saniyede 297.000 işlemin maksimum verimini gördü.

Sui'nin orijinal tasarımcıları diğer blockchain'lerin mimarisini ve özelliklerini değerlendirerek daha performanslı bir ağ ortaya çıkarmak için bu çalışmayı nasıl geliştirebileceklerini düşündüler. Diğer blockchain'lerin her işlemde konsensüs sağlama ihtiyacı, konsensüs mekanizmasını iyileştirme için özel bir odak noktası haline getirdi.

Ancak bu konsensüs mekanizması Sui'nin nesne yönelimli veri modeli olmadan çalışamazdı. Bu nesne modeli farklı nesne türlerine izin verir ve geliştiricileri uygulamaları için doğru nesne türlerini seçme konusunda serbest bırakır.

Sui'de paylaşılan nesnelerin nasıl programlanacağını öğrenmek için eğitim serimize göz atın. Ayrıca Narwhal ve Bullshark, yüksek verimli mempool ve işlemleri işleyen mutabakat motorları da dahil olmak üzere Sui'nin konsensüs mekanizması hakkında daha fazla bilgi edinin.